Jak zacząć przygodę z kawą?

[Dawid4792]

Wiele osób na początku swojej przygody z kawą może czuć się nieco przytłoczona, ponieważ ilość rozwiązań, metod parzenia, sprzętu, jest aktualnie ogromna. Od czego więc zacząć, co kupić? Na pewno nie warto dokonywać pochopnych zakupów. Na początku przygody z kawą warto się nieco doedukować, tutaj mogą być pomocne fora i grupy dyskusyjne. Warto zasięgnąć rady bardziej doświadczonych kawoszy, szczególnie jeśli chcemy zainwestować w nasze hobby nieco więcej środków.

Gdzie szukać dobrej kawy?

Dobrej jakości kawy raczej nie kupimy w markecie, lepiej postawić na kawę z rzemieślniczej palarni. W Polsce aktualnie jest ponad 250 palarni kawy, poza tym żyjemy w czasach gdzie sprzedaż wysyłkowa kwitnie. Mamy też kilka dużych sklepów internetowych z kawą, które mają w ofercie kawy z kilkudziesięciu dobrych palarni z Polski, oraz zza granicy.
Na początku warto ustalić jakie mamy potrzeby, jakie napoje kawowe chcemy pić, czy będzie to kawa czarna, mleczna, kawa przelewowa. Może być tak, że szukamy prostoty i nie chcemy głębiej wchodzić w świat kawy, a możemy się też zdecydować na inne rozwiązania, które wymagają większego zaangażowania.

Ekspresy do espresso

Ekspres automatyczny

Jego plusem jest prostota, oraz świeżo zmielona kawa, ponieważ niemal każdy model posiada zintegrowany młynek. Jest to dobra opcja dla osób które nie chcą się bardziej angażować w proces parzenia. Wystarczy wybrać dobrą kawę, znaleźć odpowiednie ustawienia i możemy się cieszyć smakiem. Wybierając jednak konkretny ekspres, warto zwrócić uwagę na to czy czyszczenie systemu mlecznego jest proste, oraz czy jednostka zaparzająca jest wyjmowana. Można ją wtedy bez problemu regularnie umyć, co jest dość ważne, ponieważ od regularnego czyszczenia również będzie zależał smak naszej kawy. Jeśli mamy możliwość przedłużenia gwarancji do 5 lat, również warto to rozważyć. Każda marka ma jakiś odsetek awaryjności, a niektóre naprawy po okresie standardowej 2 letniej gwarancji mogą przekraczać wartość sprzętu.

Ekspresy kolbowe

Ekspresy kolbowe to gratka dla prawdziwych kawoszy, którzy cenią sobie pełną kontrolę nad procesem parzenia i możliwość wydobycia maksimum smaku w kawie. To właśnie one pozwalają poczuć się jak barista, wymagając jednak większego zaangażowania. Trzeba samodzielnie dobrać młynek (co jest kluczowe, bo kawa świeżo zmielona na odpowiednią grubość to podstawa), nauczyć się prawidłowo ubić kawę w kolbie i eksperymentować z czasem ekstrakcji. Dzięki temu mamy wpływ na każdy aspekt napoju, co dla wielu jest ogromną zaletą. Ważne jest jednak, aby pamiętać o regularnym czyszczeniu i konserwacji urządzenia, np. backflushing czy dbanie o sitka, ponieważ to gwarantuje nie tylko długowieczność ekspresu, ale także niezmiennie doskonały smak każdej filiżanki.

Ekspresy dźwigniowe

Ekspresy dźwigniowe to wybór dla prawdziwych purystów i miłośników kawy, którzy szukają maksymalnej kontroli nad procesem parzenia. Charakteryzują się manualną obsługą – to Ty, ruchem dźwigni, decydujesz o ciśnieniu ekstrakcji, co pozwala na niezwykłe eksperymenty i wydobycie unikalnych niuansów smakowych. Obsługa ekspresu dźwigniowego to prawdziwy rytuał, który wymaga jednak cierpliwości i nauki. Tu nie ma automatyzacji, przede wszystkim liczy się wyczucie, idealnie zmielona kawa i precyzyjne manipulowanie dźwignią. Choć mogą wydawać się wymagające w obsłudze i utrzymaniu, entuzjaści cenią je za niezawodność (mniej elektroniki do awarii), długowieczność i niepowtarzalny smak. Ich klasyczny, często piękny design to dodatkowy atut.

Alternatywne metody parzenia

Jeśli chodzi o alternatywy, mamy do wyboru takie metody jak drip, aeropress, chemex, kawiarka, french press, tygielek, cold brew, syfon. Zaletą jest tu przystępna cena wielu zaparzaczy i szerokie możliwości. Bez trudu można też znaleźć poradniki odnośnie każdej metody, które ułatwią nam parzenie i dostarczą cennych wskazówek. Omówię krótko najpopularniejsze metody alternatywne.

Drip

W tej metodzie przelewamy zmieloną kawę przez papierowy filtr. Jest wiele różnych dripperów, filtrów, które różnią się kształtem, grubością. Ważna jest tu ilość kawy, wody, grubość mielenia. Proces parzenia wygląda podobnie w ekspresie przelewowym. Jest to prosta metoda, a dripper można kupić już za niecałe 20zł, co sprawia, że nie trzeba dużych wydatków. Kawa przyrządzona tą metodą ma niższe body, a kontakt wody ze zmieloną kawą jest znacznie dłuższy niż w przypadku ekspresu ciśnieniowego. Jest to bardzo dobra metoda do parzenia jaśniej palonych ziaren kawy, z których wydobędziemy wtedy pełniejszy i bardziej zbalansowany smak.

Kawiarka

Bardzo niedoceniane urządzenie, tanie i pozwalające uzyskać bardzo dobrej jakości intensywną kawę. Popularna kawiarka Bialetti 3tz o pojemności 120ml (1tz =40ml) kosztuje niecałe 100zł. Po zmieleniu i wsypaniu kawy, oraz wlaniu wody (najlepiej gorącej, przynajmniej 80 stopni) kawiarka jest stawiana na kuchence gazowej (są też wersję na indukcję). Pozostaje tylko czekać aż ciśnienie sprawi, że kawa zacznie wydostawać się z dolnej części do górnej. Gdy usłyszymy syk powietrza, możemy ściągać kawiarkę i rozlewać gotowy napar. Kawa przyrządzona tą metodą ma wyższe body i jest bardziej intensywna w smaku, przypomina nieco kawę z ekspresu ciśnieniowego. I tutaj nie będziemy się bez młynka, koniecznie żarnowego - warto mielić kawę samodzielnie, na odpowiedni stopień (w przypadku niedużej kawiarki tak na “drobny cukier“), ponieważ najczęstszą przyczyną niepowodzeń jest używanie kawy już wcześniej zmielonej.

Aeropress

Ten zaparzacz daje nam dość duże możliwości parzenia. Istnieje sporo przepisów parzenia, wykorzystujących różne sposoby zalania, różne grubości mielenia kawy. Sam Aeropress można porównać do dużej strzykawki, w której przeciskamy wodę z jednej części do drugiej. Również jest to niedrogie urządzenie, którego cena nieco przekracza 100zł za podstawową wersję (są również droższe wersję - XL, Clear, Go). Napar jaki uzyskamy zależy od przepisu - da się uzyskać kawę zbliżoną do tej z metod przelewowych, ale są również przepisy z których wyjdzie bardziej intensywna kawa, bliższa tej z kawiarki.

Cold brew

W ostatnich latach ten rodzaj parzenia zdobył duża popularność, szczególnie latem. Kawą jest tutaj grubo zmielona, zalana wodą i wstawiamy do lodówki na kilkanaście godzin. Istnieją specjalne dzbanki z wbudowanym filtrem, które ułatwiają cały proces. Gotowa kawa ma bardzo przyjemny i pozbawiony goryczy smak. Można ją podawać z lodem, a nawet innymi dodatkami. Jest to świetny sposób na orzeźwiającą kawę w lecie.

Grubość mielenia i inne parametry parzenia

Młynek żarnowy to absolutny must have. Bez niego nie da się uzyskać zadowalających efektów w procesie parzenia. Możemy zdecydować się na młynek ręczny, bądź automatyczny. Zaletą młynka ręcznego jest niższa cena, niewielki rozmiar, bezawaryjność, wadą natomiast czas mielenia kawy, wysiłek, oraz mała pojemność. Jeśli jednak będziemy mielić dużo, warto przemyśleć zakup młynka automatycznego, który szybko poradzi sobie nawet z mieleniem większych porcji. Taki młynek będzie droższy i zajmie trochę miejsca, będzie jednak pozbawiony wad młynka ręcznego. Jeśli już go mamy, pozostaje pytanie jak zmielić - drobno czy grubo? Zależy to od kilku czynników, między innymi takich jak metoda parzenia, ilość kawy którą używamy do parzenia, a nawet stopień palenia kawy. Ogólna zasada jest taka że im dłuższy kontakt wody z kawą, tym mielimy grubiej. Dlatego kawa do espresso jest zmielona bardzo drobno, a do cold brew bardzo grubo. W takich metodach jak drip czy kawiarka będzie to zależało od tego czy przelewamy 200ml, 300ml czy 500ml (im więcej tym grubiej), czy analogicznie jak dużą mamy kawiarkę (im większa tym grubiej mielimy). Nie bez znaczenia jest też temperatura parzenia, wyższa lepiej sprawdzi się dla kaw jaśniej palonych, niższa dla kaw ciemniej palonych. Czas parzenia również odgrywa istotną rolę, przelew zrobiony w 2 minuty i w 6 minut przy tej samej dozie kawy, będzie się znacznie różnił w smaku. Warto zasięgnąć tu rady u bardziej doświadczonych kawoszy i obejrzeć kilka poradników poświęconych konkretnej metodzie parzenia.

Podsumowanie

Niezależnie do tego na co finalnie się zdecydujemy, będziemy potrzebować akcesoriów.
Jednym z nich będzie waga. Najlepiej taka z dokładnością do 0.1g. Żeby uzyskać powtarzalność w procesie parzenia, musimy dokładnie wiedzieć ile ziaren użyliśmy, ile wody przelewamy. Oprócz wagi, niezbędny będzie młynek. Kawa musi być świeżo zmielona, na odpowiednią grubość i nie da się uzyskać dobrych efektów używając kawy która została zmielona np w palarni. Młynek zapewniający przyzwoitą jakość mielenia nie musi być wcale drogi, tym bardziej jeśli postawimy na młynek ręczny. Alternatywne metody parzenia pozwolą nam zaparzyć zarówno kawy przeznaczone do metod ciśnieniowych, jak i kawy przelewowe. Przy okazji zyskamy doświadczenie i obycie w patrzeniu. Gdy złapiemy bakcyla, możemy zainwestować w lepszy sprzęt lub spróbować innych metod parzenia.